Sirküler Tarihi: 06.09.2013
Sirküler No : 2013/44
YENİ FİNANSAL KİRALAMA KANUNU İLE KİRACILARA SAT VE GERİ KİRALA İMKANI GETİRİLDİ
1. Giriş
13 Aralık 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6361 sayılı “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu” ile finansal kiralama (leasing) işlemlerinde önemli yasal değişiklikler yapılmıştır. Anılan Kanun’la 10.06.1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu ile 30.09.1983 tarihli ve 90 sayılı Ödünç Para Verme İşleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ek ve değişiklikleri ile birlikte 13.12.2012 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.
Diğer kanunlarda, 3226 sayılı Kanun ile 90 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye yapılan atıflar 6361 sayılı Kanun’un ilgili maddelerine yapılmış sayılacaktır.
2. Sat ve Geri Kirala Şeklinde Gerçekleştirilecek Finansal Kiralama İşlemleri
Kanun’da finansal kiralama şu şekilde tanımlanmıştır:
Finansal kiralama, bir finansal kiralama sözleşmesine dayalı olmak koşuluyla kiralayan tarafından;
- Finansman sağlamaya yönelik olarak bir malın mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi;
- Kiracıya kira süresi sonunda malın rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması;
- Kiralama süresinin malın ekonomik ömrünün yüzde sekseninden daha büyük bir bölümünü kapsaması veya finansal kiralama sözleşmesine göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının malın rayiç bedelinin yüzde doksanından daha büyük bir değeri oluşturması hallerinden herhangi birini sağlayan kiralama işlemini fade etmektedir.
Kanunun 19. maddesinde ise finansal kiralama sözleşmesikiralayanın, kiracının talebi ve seçimi üzerine üçüncü bir kişiden veya bizzat kiracıdan satın aldığı veya başka suretle temin ettiği veya daha önce mülkiyetine geçirmiş bulunduğu bir malın zilyetliğini, her türlü faydayı sağlamak üzere kira bedeli karşılığında, kiracıya bırakmasını öngören sözleşme olarak tanımlanmıştır.
Görüleceği üzere finansal kiralama sözleşmelerinde kiracının talebi ve seçimi üzerine kiralayan (finansal kiralama şirketi, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları)
- Üçüncü bir kişiden veya
- Bizzat kiracıdan satın aldığı veya başka suretle temin ettiği veya
- Daha önce mülkiyetine geçirmiş bulunduğu bir malın zilyetliğini
her türlü faydayı sağlamak üzere kira bedeli karşılığında, kiracıya bırakmaktadır.
Finansal kiralama şirketi bizzat kiracıdan satın aldığı taşınır ve taşınmaz malları aynı kiracıya finansal kiralama yöntemi ile kiralayabilmektedir. Uygulamada bu yönteme “Sat ve Geri Kirala” yöntemi denmektedir. Eski Finansal Kiralama Kanunu’nda bu yöntem bulunmamaktaydı.
3) Sat ve Geri Kirala Şeklinde Gerçekleştirilecek Finansal Kiralama İşlemlerinde Vergi İstisnaları
a)Finansal kiralama sözleşmeleri (Sat ve Geri Kirala şeklinde yapılan sözleşmeler dahil) ve bu sözleşmelerin devrine ve tadiline ilişkin kağıtlar ile bunların teminatı amacıyla düzenlenen kağıtlar damga vergisinden, bu kağıtlarla ilgili yapılacak işlemler harçtan istisna edilmiştir (6361 sy. Kanun md. 37/1).
b) Satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından müstesnadır (6361 sy. Kanun md. 37/2).
c) Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17. maddesinin 4 numaralı fıkrasına 6495 sayılı Kanun’un 29. maddesiyle eklenen ve 02.08.2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş bulunan ( y ) bendi hükmü ile 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında; finansal kiralama şirketlerince bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralanmaya konu taşınmazların kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri işlemi KDV’den istisna edilmiştir.
KDV istisnasının uygulanabilmesi için
- Kiralamaya konu kıymetin taşınmaz olması,
- Taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda tekrar kiracıya devredilecek olması şarttır. Bu koşullar sağlanmışsa kiralanmaya konu taşınmazların kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri işlemi KDV’den istisna bulunmaktadır.
d) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e bent hükmünde 6495 sayılı Kanun’la yapılan değişiklik ile (02.08.2013 tarihinden geçerli olmak üzere);
Taşınmazların; kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine satışı ile 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, finansal kiralama şirketlerine satışı ve varlık kiralama ile finansal kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma satışından doğan kazançların tamamı kurumlar vergisinden istisnadır.
İstisna uygulamasında taşınmazlar için en az iki tam yıl süreyle aktifte bulunma şartı aranmamaktadır.
Söz konusu taşınmazların; sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi hâli hariç olmak üzere, finansal kiralama şirketi tarafından üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, bu taşınmazların finansal kiralama şirketine devirden önceki kayıtlı değeri ile anılan kurumlarda ayrılan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak satışı gerçekleştiren kurum nezdinde vergilendirmesi yapılacaktır.
Saygılarımızla,
Erdal SÖNMEZ & Bülent ERSAN & S. A. ARISOY
SİNERJİ Denetim Danışmanlık
ve Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti.
