Pratik Bilgiler

» Amortisman Sınırı
» Vergiden Müstesna Yemek Bedeli
» Emlak Vergisi Oranları
» Fatura Düzenleme Sınırı
» Değer Artış Kazançları İstisna Tutarları
» Kıdem Tazminatı Tavanı
» Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel
» Yıllık Ücretli İzinler

Muhasebe Standartları

» Ülke içinde kullanılan muhasebe standartlarını uluslararası standartlarla bütünleştirebilmek için 1995 yılından bu yana 43 uluslararası muhasebe standardı Türkiye’ye ...

T.C. Resmi Gazete

SİRKÜLER

SİRKÜLER NO: 2024/08 ENFLASYON DÜZELTMESİNE TABİ TUTULACAK HESAPLAR VE DÜZELTMEYE ESAS TARİHLERİ

ENFLASYON DÜZELTMESİNE TABİ TUTULACAK HESAPLAR VE DÜZELTMEYE ESAS TARİHLERİ

 

Bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 298/A fıkrasında sayılan koşulların gerçekleşmiş olması sebebiyle 2023 hesap dönemine ait bilançoların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması gerekmektedir. 2024 yılından itibaren yapılacak enflasyon düzeltmesi 2023 yılının enflasyon düzeltmesinden farklı olarak doğrudan vergisel sonuç doğuracaktır (bankalar, sigorta şirketleri, sermaye piyasası kuruluşları, finansal kurumlar vb. hariç).

Mükellefler tarafından 2023 hesap dönemi sonu bilançolarının düzeltilmesinde düzeltilecek parasal olmayan kıymetler ve düzeltmede dikkate alınacak başlangıç tarihleri aşağıda detaylı olarak bir tablo halinde sunulmuştur. 2023 yılı bilançosunun düzeltilmesi sonucu bulunacak tutarlar 2024 yılının başlangıç değerleri olarak dikkate alınacaktır.

2024 yılından itibaren yapılacak düzeltmelerde 2023 yılından devrolan ve bilançoda yer almaya devam eden parasal olmayan kıymetlerin değerlemesinde taşıma işlemi; bilançonun ilgili bulunduğu ayın (örneğin Mart 2024) Yİ-ÜFE endeksinin Aralık 2023 Yİ-ÜFE endeksine bölünmesi suretiyle bulunan taşıma katsayısı esas alınarak yapılacaktır.

 

HESAP NO

DÜZELTME YAPILACAK PARASAL OLMAYAN KIYMETLER

HANGİ TARİHTEN İTİBAREN DÜZELTİLECEK

110

Geçici olarak elde tutulan hisse senetleri (Yabancı para cinsinden olanlarda kur değerlemesi ile enflasyon düzeltmesi yapılacaktır)

 

Satın Alma Tarihi

150

Üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak üzere işletmede bulundurulan hammadde ve malzemeler

 

Defterlere Kayıt Tarihi

151

Henüz tam mamul haline gelmemiş ancak direkt ilk madde ve malzeme ile direkt işçilik ve genel üretim giderlerinden belli oranlarda pay almış üretim aşamasındaki mamuller

 

Defterlere Kayıt Tarihi

152

Üretim çalışmaları sonunda elde edilen ve satışa hazır hale gelmiş bulunan mamuller

 

Defterlere Kayıt Tarihi

153

Herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile işletmeye alınan ticari mallar

 

Defterlere Kayıt Tarihi

157

Diğer stok kalemlerinin hiç birinin kapsamına alınmayan ürün, artık ve hurdalar

 

Defterlere Kayıt Tarihi

159

Yurt içinden ya da yurt dışından satın alınmak üzere siparişe bağlanan stoklarla ilgili olarak verilen ve parasal olmayan niteliği haiz avanslar. Belli mal veya hizmet miktarına endekslenen (avans işleminin gerçekleştiği tarihte mal ve hizmet fiyatının sabitlendiği)  avansların parasal olmayan nitelikte olduğu kabul edilecek ve düzeltilecektir. (Yabancı para cinsinden olanlarda kur değerlemesi ile enflasyon düzeltmesi yapılacaktır)

Ödeme Tarihi

170

Hakediş maliyetleri

 

Defterlere Kayıt Tarihi

180

Peşin ödenen ve cari dönem içinde ilgili gider hesaplarına kaydedilmemesi gereken, gelecek döneme ait giderler

 

Defterlere Kayıt Tarihi

240

İştiraklerdeki sermaye payları hesabında aranan asgari yüzdeleri taşımadığı için iştirakler hesabında izlenemeyen, ancak uzun vadede elde tutulması amaçlanan hisse senetleri ile hisse senetleri dışında kalan ve uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklarla veya paraya dönüşme niteliği kaybolduğu için elde tutulan menkul kıymetler (Yabancı para cinsinden olanlarda kur değerlemesi ile enflasyon düzeltmesi yapılacaktır)

 

Satın Alma Tarihi

242

İşletmenin, doğrudan veya dolaylı olarak diğer şirketlerin yönetimine ve ortaklık politikalarının belirlenmesine katılmak üzere edindiği hisse senetleri veya ortaklık payları (Yabancı para cinsinden olanlarda kur değerlemesi ile enflasyon düzeltmesi yapılacaktır)

 

Satın Alma Tarihi

245

İşletmenin doğrudan veya dolaylı olarak yüzde 50 oranından fazla sermaye ya da oy hakkına veya en az bu oranda yönetim çoğunluğunu seçme hakkına sahip olduğu iştiraklerin sermaye payları (Yabancı para cinsinden olanlarda kur değerlemesi ile enflasyon düzeltmesi yapılacaktır)

 

Satın Alma Tarihi

250

İşletmeye ait her türlü arazi ve arsalar

 

Defterlere Kayıt Tarihi

251

Herhangi bir işin gerçekleşmesini sağlamak veya kolaylaştırmak için, yeraltında veya yerüstünde inşa edilmiş yeraltı ve yerüstü düzenleri

 

Defterlere Kayıt Tarihi

252

Her türlü binalar ve mütemmim cüzüleri

 

Defterlere Kayıt Tarihi

253

Üretimde kullanılan her türlü makine, tesis ve cihazlar

 

Defterlere Kayıt Tarihi

254

İşletme faaliyetlerinde kullanılan tüm taşıtlar

 

Defterlere Kayıt Tarihi

255

İşletme faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan her türlü büro makine ve cihazları ile döşeme, masa, koltuk, dolap, mobilya gibi maddi duran varlıklar

 

Defterlere Kayıt Tarihi

257

Maddi duran varlıklar içinde yer alan amortismana tabi iktisadi kıymetler için ayrılmış olan amortismanlar

 

Ait Oldukları Kıymetin Artış Oranı İle Düzeltilecek

258

Yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak olan, her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerle ilgili harcamaların yapıldığı yatırımlar (Her Bir Yatırım Harcaması İçin Ayrı Ayrı)

 

Defterlere Kayıt Tarihi

259

Yurt içinden veya yurt dışından satın alınmak üzere sipariş edilen maddi duran varlıklarla ilgili olarak verilen avanslar (avans işleminin gerçekleştiği tarihte ilgili maddi duran varlığın alış fiyatının sabitlendiği) avansların parasal olmayan nitelikte olduğu kabul edilecek ve düzeltilecektir.  (Yabancı para cinsinden olanlarda kur değerlemesi ile enflasyon düzeltmesi yapılacaktır)

 

Ödeme Tarihi

260

İmtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve unvan gibi bir bedel ödenerek elde edilen bazı hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin belirli alanlarda tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamalar

 

Defterlere Kayıt Tarihi

261

Bir işletme devralınırken katlanılan maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının değeri arasındaki olumlu fark olan peştamallıklar

 

Defterlere Kayıt Tarihi

262

İşletmenin kurulması, yeni bir şubenin açılması, işlerin sürekli olarak genişletilmesi için yapılan ve karşılığında maddi bir değer elde edilmeyen ve aktifleştirilmiş olan giderler

 

Defterlere Kayıt Tarihi

263

Yeni ürün ve teknolojiler oluşturulması, mevcutların geliştirilmesi ve benzeri amaçlarla yapılan ve aktifleştirilmiş olan giderler

 

Defterlere Kayıt Tarihi

264

Kiralanan gayrimenkullerin geliştirilmesi veya ekonomik değerinin sürekli olarak artırılması amacıyla yapılan özel maliyet bedelleri

 

Defterlere Kayıt Tarihi

268

Maddi olmayan duran varlıklar içinde amortismana tabi iktisadi kıymetler için ayrılmış olan amortismanlar

 

Ait Oldukları Kıymetin Artış Oranı İle Düzeltilecek

271

Arama amacı ile yapılan işlerle ilgili arama giderleri

 

Defterlere Kayıt Tarihi

272

Açık işletmelerde, maden üstündeki örtüyü kaldırmak veya yeraltındaki maden yataklarına girmek, bu yatakla yerüstü arasında genel kütlenin tüketilmesine kadar sürekli bir bağlantı kurmak ve maden yataklarını üretime elverişli parçalara bölmek, gerek insanların gerekse araçların gidip gelme ve havalandırılmalarını ve cevherin taşınmasını sağlamak amacıyla açılacak olan düşey, yatay ve eğilimli yol, mecra ve benzeri faaliyetlerin gerektirdiği giderlerle; petrol işlemlerinden kuyu açma, temizleme, derinleştirme, bitirme veya bu işlemlere hazırlık için yapılan işçilik, yakıt, tamir ve bakım, nakliye, ikmal, malzeme vb. hazırlık ve geliştirme giderleri

 

Defterlere Kayıt Tarihi

278

Özel tükenmeye tabi varlıklar grubuna giren kalemler için ayrılan tükenme payları

 

Defterlere Kayıt Tarihi

280

Peşin ödenen ve cari dönem içinde ilgili gider hesaplarına kaydedilmemesi gereken gelecek yıllara ait giderler

 

Defterlere Kayıt Tarihi

293

Tedbirli satın alma ve imal etme politikası gereği ve stok dönüş hızı düşüklüğü nedeniyle işletmede bulunan ve işletmenin bir yıllık dönem içinde kullanabileceğinden daha fazla olan stok kalemleri

 

Defterlere Kayıt Tarihi

294

Çeşitli nedenlerle işletmede kullanılma ve satış olanaklarını yitiren ve elden çıkarılacak stoklar ve duran varlıklar

 

Defterlere Kayıt Tarihi

340

İşletmenin satış amacıyla gelecekte yapacağı mal teslimleri ve hizmet ifaları ile ilgili olarak peşin tahsil edilen sipariş avansları (avans işleminin gerçekleştiği tarihte satışı gerçekleştirilecek mal ve hizmet fiyatının sabitlendiği) avansların parasal olmayan nitelikte olduğu kabul edilecek ve düzeltilecektir. (Yabancı para cinsinden olanlarda kur değerlemesi ile enflasyon düzeltmesi yapılacaktır)

 

Tahsil Tarihi

350

Yıllara yaygın taahhüt işleri yapan işletmelerin üstlendikleri işlerden, gerçekleştirdikleri kısım karşısında aldıkları hakedişler 

 

Defterlere Kayıt Tarihi

380

Gelecek bilanço dönemlerine ait peşin tahsil olunan gelirlerin bir yıldan kısa süreye ait kısımları

 

Defterlere Kayıt Tarihi

440

İşletmenin satış sözleşmesine dayanarak mal teslimi ve hizmet ifasından önce tahsil ettiği bir yılı aşan avanslar (avans işleminin gerçekleştiği tarihte satışı gerçekleştirilecek mal ve hizmet fiyatının sabitlendiği) avansların parasal olmayan nitelikte olduğu kabul edilecek ve düzeltilecektir. (Yabancı para cinsinden olanlarda kur değerlemesi ile enflasyon düzeltmesi yapılacaktır).

 

Tahsil Tarihi

480

Gelecek bilanço dönemlerine ait peşin tahsil olunan gelirlerin bir yıldan uzun süreye ait kısımları

 

Defterlere Kayıt Tarihi

500

Nakit Olarak Ödenen Sermaye

Ödeme Tarihi

500

Ayni Sermaye Olarak Konulan Kıymetler

İlgili Kıymetin Mülkiyetinin İşletmeye İntikal Ettiği Tarih

 

500

Kar yedekleri, geçmiş yıl karları ve net dönem karının sermayeye ilave edilmesi dolayısıyla artırılan sermaye için

 

Sermaye Artırımı İşleminin Tescil Tarihi

500

522-MDV YD ARTIŞLARI (VUK md. 280/A, Geçici 31, Geçici 32, Mük.298 Ç) HESABI'ndan sermayeye ilave edilmiş olan tutarlar

Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmayacaktır. Sermayeden bu tutar düşülüp kalan sermaye tutarı düzeltmeye tabi tutulacaktır.

 

500

525- KAYDA ALINAN EMTİA ÖZEL KARŞILIK HESABI (7440 vb. kanunlarla gelen stok bildirimleri ile oluşan hesaplardan sermayeye ilave edilmiş olan tutarlar)

Sermaye Artırımının Tescil Tarihi

(Sermayenin bir unsuru olarak düzeltmeye tabi tutulacaktır)

 

500

Varlık Barışı Kanunu kapsamında oluşturulan Fon Hesaplarından (549 No.lu Hesapta izlenip daha sonra sermayeye ilave edilmiş olan) işletmeye konulan nakit varlıklar gibi parasal kıymetlerden kaynaklanan tutarlar

DOSYAYI İNDİR (Sağ Tık/Farklı Kaydet)