7491 SAYILI KANUN İLE VERGİ KANUNLARINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
28.12.2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7491 sayılı "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile vergi kanunlarında önemli değişiklikler yapılmıştır.
Bahsolunan değişiklikler aşağıda özet halinde açıklanmaya çalışılmıştır:
1. Gelir Vergisi Kanunu'nun 22. maddesinde yapılan değişiklik ile gerçek kişilerce yurt dışı kurumlardan elde edilen kar paylarının yarısı belirli koşullar altında gelir vergisinden istisna edilmiştir (Madde 8).
Yapılan değişiklik ile kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumlardan elde edilen kar paylarının yarısı, bu kurumların ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması ve kar payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şartıyla gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Düzenleme 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
2. Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesinde yapılan değişiklik ile ihracat, yurt dışı inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükelleflere tanınan binde beşlik götürü gider uygulaması yürürlükten kaldırılmıştır (Madde 9).
Değişiklik 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren elde edilecek kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
3. Yurt dışına verilen bazı hizmetlerden elde edilen kazançların beyanname üzerinde indirim olarak dikkate alınabilecek kısmı %50’den %80’e çıkartılmış; ayrıca indirimden yararlanılabilmesi kazancın Türkiye’ye transfer edilmesi şartına bağlanmıştır (Madde 10).
Değişiklik öncesinde yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon gibi bazı hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançların %50'si belirli koşullar altında mükellefler tarafından beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilmekteydi.
Yapılan değişiklik ile kazançların beyanname üzerinde indirim olarak dikkate alınabilecek oranı %50’den %80’e çıkartılmış ve indirimden yararlanılabilmesi kazancın Türkiye’ye transfer edilmesi şartına bağlanmıştır.
Düzenleme 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
4. Münhasıran imalat sanayiinde ya da Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere iktisap edilen yeni makina ve teçhizatlar ile teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve sürelerinin ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle amortismana tabi tutulmasını sağlayan düzenlemenin süresi 1 yıl uzatılmıştır (Madde 16).
Sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunan mükelleflerce bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere ya da yatırım teşvik belgesi bulunan mükelleflerce bu belge kapsamında 31/12/2023 tarihine kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve süreleri, mevcut faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanmaktadır. Madde ile 31/12/2023 tarihinde sona eren uygulamanın süresi 31.12.2024 tarihine kadar uzatılmıştır
5. Yalnızca ülkeye döviz girişine hizmet eden yabancı para ile finanse edilen yatırımlar yönünden damga vergisi istisnası sağlanmasına yönelik düzenleme yapılmıştır (Madde 20).
Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan ve Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarına yönelik damga vergisi istisna uygulamasının genel amacına hizmet etmeyen uluslararası ihaleye çıkarılanlar yönüyle kaldırılmasına ve damga vergisi istisnasının yalnızca ülkeye döviz girişine hizmet eden yabancı para ile finanse edilen yatırımlar yönünden devamına yönelik düzenleme yapılmıştır.
Düzenleme 28.12.2023 tarihinden sonra çıkılan ihalelere uygulanacaktır.
6. İhalenin iptal edilmesi halinde, iptal edilen ihaleye ilişkin olarak ihale makamı ile düzenlenen sözleşmenin hükmünden yararlanılmayan kısmı üzerinden ödenen damga vergisinin mükellefe iadesine imkan veren düzenleme yapılmıştır (Madde 21).
Anayasa Mahkemesi kararı dikkate alınarak yapılan düzenleme ile ihale kararlarında olduğu gibi 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikayet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi halinde, iptal edilen ihaleye ilişkin olarak ihale makamı ile düzenlenen sözleşmenin hükmünden yararlanılmayan kısmı üzerinden ödenen damga vergisinin mükellefe iadesine imkan sağlayan düzenleme yapılmıştır.
Yeni düzenleme 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
7. Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilen KDV’nin indirimi ödeme şartına bağlanmıştır (Madde 30).
Düzenleme 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
8. Sorumlu sıfatıyla verilen KDV beyannamelerinin beyanname verme zamanları öne çekilmiştir (Madde 32).
Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların Katma Değer Vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi birinci günü akşamına kadar vermelerine yönelik düzenleme yapılmıştır.
Yeni uygulama 1.1.2024 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
9. Sorumlu sıfatıyla beyan edilen KDV’nin ödeme tarihi öne çekilmiştir (Madde 33).
Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların Katma Değer Vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi birinci günü akşamına kadar vermelerine yönelik yapılan düzenlemeye paralel bir şekilde ödeme tarihi de ayın yirmi üçüncü günü akşamına çekilmiştir.
Yeni düzenleme 1.1.2024 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
10. Serbest bölgelere yapılan teslimlerin ihracat istisnası kapsamında ÖTV’den istisna olmadığına yönelik düzenleme yapılmıştır (Madde 44).
11. Yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az % 50'sine sahip olunması ve kazancın elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmiş olması şartıyla, kazancın %50’sinin kurumlar vergisinden istisna edilmesine yönelik düzenleme yapılmıştır (Madde 58).
Yapılan düzenleme ile kurumların yurt dışından elde ettikleri vergiden istisna iştirak kazançlarına ilave olarak kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki yabancı kurumlara iştirak eden kurumlara, yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az % 50'sine sahip olunması ve kazancın elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmiş olması şartıyla, 5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen diğer şartlar aranmaksızın iştirak kazancı istisnasının %50 oranında uygulanması sağlanmıştır. Ayrıca, Cumhurbaşkanına maddede yer alan vergi yüküne ilişkin oranlar ile diğer oranları indirme veya artırma yetkisi verilmiştir.
Düzenleme 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
12. Yurtdışına verilen bazı hizmetlerden elde edilen kazançların %50'sinin kurumlar vergi beyannamesi üzerinde indirim olarak dikkate alınabilmesi için kazancın tamamının elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şartı getirilmiş ve indirim olarak dikkate alınabilecek tutar kazancın %80'ine yükseltilmiştir (Madde 59).
Yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon gibi bazı hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançların %50'si belirli koşullar altında mükellefler tarafından beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilmektedir. Madde ile bu hizmetlerden elde edilen kazançlara indirim uygulanabilmesi için kazancın tamamının Türkiye'ye transfer edilmesi şartı getirilmiş ve indirim oranının %80 olarak uygulanması sağlanmıştır. Ayrıca Cumhurbaşkanına Türkiye'ye transfer edilecek kazanç tutarını azaltma ve tekrar kanuni seviyesine kadar artırma yetkisi verilmiştir.
Düzenleme 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
13. Aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların, dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına da kurumlar vergisinin 5 puan indirimli olarak uygulanmasına yönelik düzenleme yapılmıştır (Madde 62).
Mevcut düzenlemeye göre %25 olan kurumlar vergisi oranı; ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına %20 olarak uygulanmaktadır. Yapılan düzenleme ile aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerine ilişkin elde ettikleri kazançlar için de 5 puanlık indirimden faydalanmaları sağlanmıştır.
Düzenleme 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
14. Kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 30/6/2024 tarihine kadar uzatılmıştır (Madde 63).
15. 5941 sayılı Çek Kanunu'nun geçici 3. maddesinin 5. fıkrasında yer alan "31.12.2023" ibaresi "31.12.2025" şeklinde değiştirilmiştir. Yapılan değişiklikle çekin üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce ödenmek için muhatap bankaya ibrazının geçersiz olmasına ilişkin düzenlemenin süresi 31.12.2025 tarihine kadar iki yıl süreyle uzatılmıştır (Madde 65).
Saygılarımızla,
SİNERJİ
Bağımsız Denetim
Danışmanlık ve Yeminli
Mali Müşavirlik Ltd. Şti.
