SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR

Sirküler Tarihi: 08.07.2022

Sirküler No      : 2022/14

7417 SAYILI KANUNLA VERGİ KANUNLARINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

5 Temmuz 2022 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7417 sayılı Kanunla vergi kanunlarında değişiklikler yapılmıştır.

Bahsolunan değişikliler aşağıda özetlenmiştir: 

1. Nakit Sermaye Artırımında Faiz İndirimine 5 Yıl Sınırlaması Getirildi:

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yapılan değişiklikle, nakit sermaye artırımında faiz indiriminden süresiz yararlanma hakkı, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap dönemi ile bu dönemi izleyen dört hesap dönemiyle sınırlandırılmıştır. Ancak indirimden yararlanma hakkının olduğu süre içinde kazanılan indirim tutarlarından, kazancın yetersizliği nedeniyle ilgili dönemlerde indirim konusu yapılamayan tutarlar, beş yıllık süre dolduktan sonra da indirime konu edilebilecektir.

Öte yandan Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 15. maddenin 13. fıkra hükmüyle, anılan hükmün yürürlük tarihi olan 5 Temmuz 2022 tarihinden önce sermaye artırımı yapmış ve indirimden yararlanmaya başlamış olan mükelleflerin, geçmiş dönemlerde indirimden faydalandıkları dönem sayısına bakılmaksızın 2022 dönemi dahil beş hesap dönemi daha indirimden faydalanmaya devam etmeleri sağlanmıştır. 

2. Vergi Usul Kanunu’nda Düzenlenen Bazı Ceza Tutarları Artırıldı:

a) Vergi Usul Kanunu'nun özel usulsüzlük cezalarının düzenlendiği 353. maddesinde yer alan fatura ve benzeri evrak verilmemesi ve alınmamasına ilişkin cezalar iki katına çıkartılmıştır.

Yapılan değişiklik ile fatura ve benzeri evrakların düzenlenmemesi ilgili asgari ceza tutarı 500 liradan 1.000 liraya, her bir belge nev’ine ilişkin olarak kesilecek özel usulsüzlük cezalarının toplamının tavan tutarı her bir tespit için 25.000 liradan 50.000 liraya, her bir belge nev’ine ilişkin bir takvim yılında kesilecek azami toplam ceza tutarı ise 250.000 liradan 500.000 liraya yükseltilmiştir. Kanunda anılan düzenlemelerin yürürlük tarihi 1 Ağustos 2022 olarak belirlenmiştir.

b) Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257. maddesine eklenen ve 5 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 9 numaralı bent hükmü ile; tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin gerçek faydalanıcı bilgisinin güncel, tam ve doğru bir şekilde tespit edilebilmesi için gerçek faydalanıcının kapsamını belirlemeye, bu kapsama girenlerin bildirilmesi zorunluluğunu getirmeye, bildirimin içerik, format, standart, verilme süresi ve yöntemini belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya, bildirim verme yükümlülüğünü sektör, mükellef grupları ve mükellefiyet durumları itibarıyla belirlemeye, bu bent kapsamındaki bilgi ve bildirimlerin elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesi yükümlülüğü getirmeye ve uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.

3. 6183 Sayılı Kanun’da Yapılan Değişiklikler:

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 10. maddesinde yapılan değişiklikle, sigorta şirketleri tarafından kefalet sigortası kapsamında düzenlenen kefalet senetlerinin 6183 sayılı Kanun uygulamalarında teminat olarak kabul edilebilmesi hükme bağlanmıştır.

Bu değişikliğe paralel olarak, menkul mal satışlarına iştirak edeceklerin vermeleri gereken teminatın türüne yönelik hükümlerin düzenlendiği 85. maddede de değişiklik yapılmış ve para yerine teminat mektubu alınabilmesi hükmü revize edilerek, Türkiye'de yerleşik sigorta şirketleri tarafından kefalet sigortası kapsamında düzenlenen kefalet senetlerinin de teminat olarak alınabilmesine imkan sağlanmıştır.

4. Elektrik Motorlu Otomobillerin ÖTV Oranı Düşürüldü:

7417 sayılı Kanun’la Özel Tüketim Vergisi Kanunu eki (II) sayılı listedeki 87.03 tarife pozisyonundaki binek otomobillerden sadece elektrik motorlu olanların vergi oranları, motor gücünün yanı sıra özel tüketim vergisi matrahlarına göre farklılaştırılmıştır.Yapılan değişiklik sonucunda çok sayıda modelde ÖTV oranı %60'dan %10'a düşürülmüştür.

Değişiklik sonucunda, motor gücü 160 kW'ı geçmeyen ve matrah değeri 700 bin TL'yi aşmayan elektrikli otomobillerin yeni ÖTV oranı yüzde 60'dan 10'a düşürülmüştür. Aynı motor gücüne sahip fakat matrah değeri 700 bin TL'yi aşan elektrikli araçların yeni ÖTV oranı ise yüzde 40 olarak uygulanacaktır.

Motor gücü 160 kW'ı geçen elektrikli otomobillerde ise, matrah değeri 750 bin TL'yi aşmayanlar yüzde 50, aşanlar ise yüzde 60 oranında ÖTV'ye tabi tutulacaktır.

5. Yeni Varlık Barışı:

Bilindiği üzere varlık barışı olarak bilinen ve 7256 sayılı Kanun’la yapılan düzenleme kapsamında yapılacak beyan ve bildirimler için süre 30.06.2022 tarihinde sona ermiştir.

Bu defa 7417 sayılı Kanun’la Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 15. maddeyle yeni bir varlık barışı düzenlemesi yapılmıştır.

Düzenlemeyle, aynen önceki düzenlemelerde olduğu gibi gerçek ve tüzel kişilere, yurt dışında ve yurt içinde bulunan varlıklarını kayda alma ve bazı avantajlardan yararlanma olanağı verilmiştir. 

Varlık barışı kapsamında yurda getirilebilecek veya kayda alınabilecek varlıklar şu şekilde belirlenmiştir:

a) Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları,

b) Yurt içinde bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar.

Varlığın geçmişte belli bir tarih itibariyle var olduğunu ispat etme zorunluluğu bulunmamaktadır. Verilen süre içinde varlığın yurda getirilmesi veya kayda alınması koşulunun sağlanması yeterli sayılmıştır.

Getirilen avantajlardan yararlanabilmek için;

a) Yurt dışında bulunan kapsamdaki varlıkların 31.03.2023 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildirilmesi,

b) Yurt içinde bulunan varlıkların 31.03.2022 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilmesi

gerekmektedir.

Yurt dışında bulunan ve düzenleme kapsamında olan varlıkların bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir. 

Kapsama giren yurt dışındaki varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31.03.2022 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecektir. Bu durumda borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye'ye getirilme şartı aranmayacaktır.

Yapılan düzenlemede yurt dışı varlıklar ve yurt içi varlıklar için farklı oranda vergi hesaplanması ve ödenmesi öngörülmüştür. 

Düzenlemeye göre, yurt dışı varlıkların banka ve aracı kurumlara bildiriminde kademeli bir vergi öngörülmüştür.

Düzenlemeye göre, banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden;

a) 30.09.2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1, 

b) 01.10.2022 tarihi ile 31.12.2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2, 

c) 31.03.2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3 oranında peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edecek ve aynı sürede ödeyeceklerdir.

Düzenlemeyle ayrıca;

a) Bildirilen varlıkların Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle tutulması halinde vergi oranının %0 olarak uygulanması, 

b) Bu takdirde, banka ve aracı kurumlar tarafından bildirim esnasında tahsil edilerek vergi dairesine ödenen verginin, bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilmesi.

öngörülmüştür.

Yurt içindeki varlıkların beyanında farklı bir düzenleme yapılmış olup, düzenlemeye göre vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %3 oranında vergi ödenecektir.

Bildirilen veya beyan edilen varlıkların Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler tarafından bildirim veya beyan tarihi itibarıyla kanuni defterlere kaydedilmesi gerekmektedir.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler;

a) Kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açacaklar, 

b) Açılan fon hesabı bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilemeyecek, sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamayacak, 

c) İşletmenin tasfiye edilmesi halinde ise vergilendirilmeyecektir.

Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca göstermeleri gerekmektedir. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmayacak ve bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmesi koşuluyla vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecektir.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar, beyan dışındaki diğer şartlar aranmaksızın, varlık barışı düzenlemesinin avantajlarından yararlanabileceklerdir. Bu mükellefler tarafından taşınmaz dışındaki varlıkların en geç beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlara yatırılmak suretiyle tevsik edilmesi zorunludur. 

Varlık barışı kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden Harçlar Kanunu kapsamında harç alınmayacaktır.

Daha önce yapılan varlık barışı düzenlemelerinden farklı olarak yeni düzenlemede, bildirim veya beyanın sonuçlarına ilişkin daha ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır.

Düzenlemeye göre, bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak, diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkının;

a) Madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda matrah farkına ilişkin tarhiyat yapılmayacak, 

b) Bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespitine rağmen söz konusu varlık tutarlarından büyük olması durumunda sadece aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılacaktır.

Vergi incelemesi veya takdir komisyonu kararları sonucunda bildirim veya beyana konu edilen varlıklar dışındaki nedenlerle matrah farkı tespit edilmesi durumunda, bildirilen veya beyan edilen tutarlar, bulunan matrah farkından mahsup edilmeksizin tarhiyat yapılacaktır.

Saygılarımızla,

      SİNERJİ

Bağımsız Denetim

Danışmanlık ve Yeminli

Mali Müşavirlik Ltd. Şti.