SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR

Sirküler Tarihi: 23.06.2021

Sirküler No      : 2021/15

YAPILANDIRMA KANUNUNDA MATRAH ARTIRIMI UYGULAMASININ USUL VE ESASLARI

Bilindiği üzere "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun" 09.06.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yayımı tarihinde yürürlüğe girdi.

Söz konusu Kanun ile;

- Vergi dairesine ödenmemiş vergi ve diğer borçların tamamı ile bunlara bağlı gecikme zamları ve faizleri yerine Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) oranında güncelleme yapılarak hesaplanan borcun ödenmesi,

- Vergi aslına bağlı cezaların (vergi ziyaı) tamamen silinmesi,

- Vergi aslına bağlı olmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının %50’sinin silinmesi,

- Dava konusu yapılan; vergi tarhiyatları, vergi cezaları ve idari para cezaları gibi ihtilaflarının sulh yoluyla sonlandırılması,

- Vergi incelemesi ve takdir işlemleri devam eden alacakların yapılandırılması,

- Matrah veya vergi artırımında bulunan ve şartları yerine getiren mükelleflere ilişkin olarak vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaması,

- İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan ya da kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat, demirbaşlar ile kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların beyan edilmesi ile işletme kayıtlarının gerçek duruma uygun hale getirilmesi,

- Yapılandırılan tutarların peşin veya ikişer aylık dönemlerde 36 aya kadar taksitler halinde ödenmesi,

- Peşin ödemelerde Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan ayrıca %90 indirim yapılması,

-Taksitli ödeme seçeneği tercih edilmesi halinde ilk taksitin süresinde ödenmesi şartıyla, ikinci taksit ödeme süresi içinde geri kalan taksitlerin tamamının ödenmesi halinde; Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan ayrıca %50 indirim yapılması,
trafik para cezaları ve diğer idari para cezaları asıllarında %12,5 indirim yapılması,

- Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi durumunda vergilerden %10 indirim yapılması,

-7256 sayılı Kanunu ihlal etmiş olanlar ve devam eden borçların yeniden yapılandırılması,

-6183 sayılı Kanun kapsamında tecili devam eden borçların yeniden yapılandırılması,

gibi çok önemli imkan ve kolaylıklar getirildi

Bu imkanlardan faydalanmak için 31 Ağustos 2021 tarihine kadar başvuru yapılması gerekiyor.

Ayrıca, tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla aktiflerine kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini (sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmaz ve iktisadi kıymetler hariç) 31.12.2021 tarihine kadar maddede yer alan kapsam, şart ve hükümlere uymak koşuluyla yeniden değerleme imkanı getirildi.

Devam eden açıklamalarımızda matrah artırımının usul ve esasları ana hatları ile açıklanmaya çalışılmıştır.

1. Kapsama Giren Mükellefler:

Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi vermek mecburiyetinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile katma değer vergisi mükellefleri 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 takvim yılları için matrah ve vergi artırımından yararlanabilecekler.

Beyanname vermekle birlikte zarar, indirim ve istisnalar nedeniyle matrah ve vergi beyan etmeyen ya da ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar da dahil olmak üzere hiç beyanname vermemiş olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri de matrah ve vergi artırımı yapabilecekler.

7326 sayılı Kanunda başvuru süresi 31 Ağustos 2021 tarihi (bu tarih dahil) olarak belirlenmiş durumda.

2. Yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesine İlişkin Matrah Artırımı:

2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 takvim yıllarına ilişkin olarak verdikleri kurumlar vergisi beyannamelerinde vergiye tabi kurum kazancı (matrah) beyan eden kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu yıllara ilişkin vergi matrahlarının matrah artırımından yararlanmak istemeleri durumunda;

2016 yılı için..................................................................... %35,

2017 yılı için..................................................................... %30,

2018 yılı için..................................................................... %25,

2019 yılı için..................................................................... %20,

2020 yılı için..................................................................... %15,

oranlarından az olmamak üzere artırılması gerekmektedir. 

Kurumlar vergisi mükelleflerince artırıma esas olacak matrah, doğrudan üzerinden vergi hesaplanan kurumlar vergisi matrahı olacaktır.

Ancak, anılan yıllara ilişkin olarak kurumlar vergisi mükelleflerince artırılan matrahların tutarı;

2016 yılı için....................................................... 94.000 TL’den,

2017 yılı için....................................................... 99.600 TL’den,

2018 yılı için....................................................... 105.800 TL’den,

2019 yılı için....................................................... 112.400 TL’den,

2020 yılı için....................................................... 127.500 TL’den

az olamayacak.

Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılan devirlerde, devrolan kurumun tüm hak ve yükümlülükleri devir alan kuruma intikal ettiğinden, devir suretiyle infisah eden ve ticaret sicilinden silinerek mükellefiyet kayıtları kapatılan kurumlar adına devir alan kurumlar tarafından matrah artırımında bulunulması ve Kanunun öngördüğü imkanlardan yararlanılması mümkün.

Aynı şekilde, anılan Kanun uyarınca gerçekleştirilen tam bölünme işlemlerinde de bölünen kurumun varlıklarını devralan kurumlar birlikte, bölünen kurum adına matrah artırımında bulunulabilecek.

Kurumlar vergisi mükelleflerince yukarıda belirtilen şekilde artırılan veya beyan edilen matrahlara %20 vergi oranı uygulanmak suretiyle ödenecek vergi tutarı hesaplanacak.

Artırılan bu matrahlar üzerinden geçici vergi hesaplanmayacak.

Öte yandan, matrah artırımında bulunmak istedikleri yıllara ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamelerini kanuni süresinde vermiş ve bu beyannameler üzerinden anılan beyannamelere ilişkin damga vergisi de dahil olmak üzere tahakkuk eden vergilerin tamamını süresinde ödemiş bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu vergi türlerine ilişkin olarak herhangi bir dönem için 7326 sayılı Kanunun borç yapılandırması ve kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan borçları için Kanunun getirdiği imkanlardan yararlanmamış olmaları şartıyla, artırdıkları matrahlara %20 yerine %15 vergi oranı uygulanmak suretiyle ödenecek vergi tutarı hesaplanacak. %15 oranının belirlenmesinde, maddede öngörülen şartların her yıl için ayrı ayrı dikkate alınması gerekiyor.

7326 sayılı Kanun kapsamında matrah ve vergi artırımında bulunulması durumunda, matrah ve vergi artırımında bulunulan yıllar için kurumlar vergisi yönünden vergi incelemesi ve tarhiyat yapılamayacak.

7326 sayılı Kanunda “Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50’si, 2021 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmez” hükmü yer verilmiştir. Bu hükme göre mükellefler, matrah artırımında bulundukları yıllara ait olup indirim konusu yapılamamış geçmiş yıl zararlarının yarısını, 2021 ve müteakip yıl karlarından mahsup edemeyecekler.

Diğer taraftan, matrah artırımında bulunulan yıllara ait olmakla birlikte 2020 ve önceki yılların karlarından mahsup edilmiş geçmiş yıl zararlarına yönelik herhangi bir işlem yapılmayacak.

Matrah ve vergi artırımında veya beyanında bulunacak mükelleflerin, matrah ve vergi artırımında bulundukları yıllarda işe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle, kıst dönemde faaliyette bulunmuş olmaları halinde, ilgili yıllar için belirlenen ve yukarıda açıklanan asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı dikkate alınarak hesaplanacaktır. Bu hesaplamada ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınacak.

Diğer taraftan, kurumlar vergisi mükelleflerinin tasfiyeye girmeleri halinde kıst dönem hesaplaması yapılmayacak.. Ancak, tasfiyeleri sonuçlanarak ticaret sicilinden silinen kurumlar vergisi mükelleflerinin nihai tasfiye dönemi ile kurumların devir veya tam bölünme hallerinde kıst dönem hesaplaması yapılacaktır.

3. Katma Değer Vergisinde Artırım Uygulaması:

7326 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine göre 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin olarak maddede belirtildiği şekilde belirlenecek katma değer vergisini, vergi artırımı olarak, 31.08.2021 tarihine (bu tarih dahil) kadar beyan eden ve aynı maddede belirtilen süre ve şekilde ödeyen mükellefler nezdinde, söz konusu vergiyi ödedikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak katma değer vergisi (KDV) incelemesi ve tarhiyatı yapılamayacaktır. 

KDV mükellefleri, ilgili yıllar içindeki her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri 1, 3 veya 4 No.lu KDV Beyannamelerinin “Hesaplanan Katma Değer Vergisi” satırlarında yer alan tutarların yıllık toplamı üzerinden; 

2016 yılı için...................................................................... %3,

2017 yılı için...................................................................... %3,

2018 yılı için................................................................... %2,5,

2019 yılı için...................................................................... %2,

2020 yılı için...................................................................... %2,

oranından az olmamak üzere hesaplanacak KDV’yi, Kanunda öngörüldüğü süre ve şekilde ödemeleri halinde vergi artırımı hükümlerinden faydalanabileceklerdir.

Mükelleflerin, artırıma esas alınan ilgili yılların vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları gerekmektedir. 

Vergi artırımı sonucu ödenen KDV, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacak.

Matrah artırımı ve KDV vergi artırımında bulunan mükellefler, anılan hükümlere göre hesaplanan veya artırılan vergi tutarlarını 30.09.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) tamamen ödeyebilecekleri gibi talep etmeleri halinde ilk taksiti Eylül/2021 ayından başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödeyebilecekler.

Taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi durumunda ödenecek tutara (1.09) katsayısı uygulanacaktır.

Matrah ve vergi artırımında bulunan mükellefler bu vergileri Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödememeleri halinde artırım hükümlerinden yararlanma hakkını kaybedecekler.

Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi halinde ise, bu vergilerden %10 indirim yapılacak ve bu vergilere katsayı uygulanmayacak.

Haklarında, Kanunun yayımlandığı 09.06.2021 tarihinden önce vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen raporlar ile Vergi Usul Kanununun 359. maddesinin (b) fıkrasında yer alan defter, kayıt ve belgeleri yok etme veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyma veya hiç yaprak koymama veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleme fiillerinin işlendiğine yönelik tespit yapılanların,

- Terör suçundan hüküm giyenlerin,

- Haklarında terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle adli makamlar, genel kolluk kuvvetleri veya Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenlerin matrah ve vergi artırımından yararlanmaları Kanunun ilgili maddelerine göre mümkün değildir.

  Saygılarımızla,

      SİNERJİ

Bağımsız Denetim

Danışmanlık ve Yeminli

Mali Müşavirlik Ltd. Şti.