SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR

Sirküler Tarihi: 03.07.2018

Sirküler No      : 2018/21

LİMİTED ŞİRKETLERİN VE ORTAKLARININ KAMU BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU

1. Vergi Borçlarının Ödenmesinde Sorumluluk:

6183 sayılı Kanun'un 35. maddesine göre; “Limited şirket ortakları şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu olurlar ve bu Kanun hükümleri gereğince takibe tabi tutulurlar.

Ortağın şirketteki sermaye payını devretmesi halinde, payı devreden ve devralan şahıslar devir öncesine ait amme alacaklarının ödenmesinden birinci fıkra hükmüne göre müteselsilen sorumlu tutulur.

Amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda pay sahiplerinin farklı şahıslar olmaları halinde bu şahıslar, amme alacağının ödenmesinden birinci fıkra hükmüne göre müteselsilen sorumlu tutulur.”

Maddenin birinci fıkra hükmüne göre, limited şirket ortakları şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu tutulmaktadırlar.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 573 ve müteakip maddelerinde limited şirketlerin kuruluşu düzenlenmiş, Kanun'un 587. maddesinde tescil ve ilan edilecek hususlar arasında; ortakların kimliği ve koymayı taahhüt ettikleri sermaye miktarları, müdürlerin ve şirketi temsile yetkili diğer kişilerin kimliği, temsil yetkisinin kullanılma şekli yer almış, 589. maddesinde şirket esas sözleşmesinde yapılan her değişikliğin ilk sözleşmede olduğu gibi tescil ve ilan edileceği, 594. maddesinde de pay defterinin tutulacağı, bu deftere ortakların adlarının, her ortağın sahip olduğu esas sermaye pay sayısının, esas sermaye paylarının devirleri ve geçişleri itibari değerlerinin, grupları ve esas sermaye payları üzerindeki intifa ve rehin haklarının, sahiplerinin adlarının ve adreslerinin bu deftere kaydedileceği, vukuu bulan ödemelerin, payların devir ve intikali ve bu hususlarla ilgili değişikliklerin kaydedileceği hükme bağlanmıştır.

6102 sayılı Kanun'un 595. maddesinde ise ortaklık payının devri düzenlenmiş ve madde hükmüne göre ortaklık payının/esas sermaye payının devri ve devir borcunu doğuran işlemlerin yazılı şekilde yapılacağı ve tarafların imzalarının noterce onaylanacağı, şirket sözleşmesinde aksi öngörülmemişse, esas sermaye payının devri için ortaklar genel kurulunun onayının şart olduğu ve devrin bu onayla geçerli olacağı, başvurudan itibaren üç ay içinde genel kurul reddetmediği takdirde devre onay vermiş sayılacağı belirtilmiştir. Buna göre, ortaklık payının devri; tescil ve ilan edilmese de noter tasdikli devir sözleşmesi, şirket sözleşmesinde aksi öngörülmemişse ortaklar genel kurulunun onayı, bu onayın bulunmadığı halde üç aylık sürenin geçmesi ile hüküm ifade etmektedir. Bu durumda ortaklık payının devredildiği tarih olarak; devrin ortaklar genel kurulu tarafından onaylanmış veya onaylanmış sayılması halinde onay tarihi, şirket sözleşmesinde ortaklık payının devri için ortaklar genel kurulu onayının aranmadığı durumlarda noter tasdikli devir sözleşmesi tarihi esas alınmaktadır.

6183 sayılı Kanun'un 35. maddesi uyarınca limited şirket ortakları hakkında takibe geçilebilmesi için şirket hakkında yapılan takip işlemleri sonucunda amme alacağının şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilememesi veya tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması yasal zorunluluktur. Kanun'un 35. maddesinin ikinci fıkrası gereğince, ortağın şirketteki sermaye payını devretmesi halinde, payı devreden ve devralan şahıslar devir öncesine ait olan ve devir tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan amme alacaklarının ödenmesinden birinci fıkra hükmüne göre müteselsilen sorumlu tutulmaktadır. Buna göre, şirket ortağının payını devretmesi halinde, devreden ve devralan şahıslar, şirketin devir tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş borçlarından, Kanun'un 35. maddesinin birinci fıkrası uyarınca sermaye hisseleri oranında sorumlu bulunmaktadır. Ancak bu sorumluluğa başvurulabilmesi için amme alacağının şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilememiş veya tahsil edilemeyeceğinin anlaşılmış olması şarttır.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'na göre limited şirketin kanuni temsilcisi, şirket sözleşmesi ile tayin edilmiş müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortak veya tüm ortaklar ya da üçüncü kişiler olabilmektedir. Ancak üçüncü kişilere şirketin yönetim ve temsilinin verilebilmesi için ortaklardan en az birinin şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması zorunludur. Buna göre limited şirket ortakları hakkında 6183 sayılı Kanun uyarınca yapılacak takip; 35. madde hükümlerine göre sermaye hisseleri oranında, 6102 sayılı Kanun hükümlerine göre tespit edilen kanuni temsilcileri hakkındaki takip ise 6183 sayılı Kanun'un mükerrer 35. maddesine göre amme alacağının tamamından, müşterek ve müteselsil sorumluluk esasına göre yürütülmektedir.

2. SGK Borçlarında Sorumluluk:

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun “Primlerin Ödenmesi” başlıklı 88. maddesinde; “Kurumun süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 51, 102 ve 106. maddeleri hariç, diğer maddeleri uygulanır. Kurum, 6183 sayılı Kanun’un uygulanmasında Maliye Bakanlığı ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ve mercilere verilen yetkileri kullanır” denilmiştir.

Buna göre limited şirket ortakları şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan sgk prim borçlarından dolayı sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu tutulmaktadırlar.  

Öte yandan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 88. maddesinde "Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanun’da belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur” hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen yasa hükümlerine dayanarak Sosyal Güvenlik Kurumu, limited şirketlerin ödenmemiş prim borçları için şirket müdürlerinin tamamına ödeme emri göndermekte ve müdürlerin tamamını borçtan sorumlu tutmaktadır.

Ancak konuyla ilgili Yargıtay kararlarında, ödenmemiş prim borçlarından, ancak şirkette SGK ile ilgili iş ve işlemleri yapmaya yetkili olan veya muhasebe ve finansman ile ilgili konularda yetkili kılınmış kanuni temsilcilerin sorumlu olması gerektiği vurgulanmıştır. Bu itibarla şirketin SGK ile ilgili işlerinden sorumlu olmayan, muhasebe veya finansmanla ilgili temsil yetkisi bulunmayan şirket müdürleri, şirketin ödenmemiş prim borçları için SGK’dan kendilerine ödeme emri tebliğ edildiğinde, ödeme emrine karşı Kurumun alacaklı biriminin bulunduğu yer iş mahkemesinde dava açmaları halinde ödeme emrine konu olan borçlardan dolayı sorumluluktan kurtulabileceklerdir. Yetkili iş mahkemesine başvurulması alacakların takip ve tahsilini durdurmamaktadır.

Saygılarımızla,

Erdal SÖNMEZ   &   Bülent ERSAN

SİNERJİ Bağımsız Denetim

Danışmanlık ve Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti.