SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR

Sirküler Tarihi: 18.01.2018

Sirküler No      : 2018/2

STOKLARDAKİ EMTİANIN İMHA EDİLMESİNİN VERGİSEL SONUÇLARI

İşletmeler stoklarında bulunan modası geçmiş, bozulmuş, eskimiş, kullanım süresi dolmuş emtiaları yetkili organlarının karar alması ile imha edebilmekte ve imha edilen malların stoklardan çıkışını gider olarak dikkate alabilmektedirler. Uygulamada karşılaşılan bu durumun vergi idaresince tespiti halinde mükelleflere cezalı vergi tarhiyatları yapılmaktadır.

Mükelleflerin imhası gereken emtia stoklarının bulunması halinde, gerekli yasal prosedürü yerine getirmeleri kaydıyla bunların maliyetlerini gider olarak dikkate alabilmeleri mümkündür. 

Vergi Usul Kanunu'nun 278. maddesinde; yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi sebeplerle değeri düşen emtianın takdir komisyonunca tespit edilecek değerinin karşılık ayrılmak suretiyle kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabileceği belirtilmiştir. Bu hükme göre mükelleflerin, muhtelif nedenlerle değeri tamamen kaybolmuş olan ve imhası gereken emtiaları için bağlı bulundukları vergi dairesine başvurarak yetkili takdir komisyonunca değerini tespit ettirmeleri gerekmektedir. Komisyonun bu malların parasal bir kıymetinin kalmadığını tespit etmesi ve bunu bir karar şeklinde mükellefe tebliğ etmesi ile bu emtialar gider olarak dikkate alınabilmektedir.

Öte yandan takdir komisyonunun değeri düşen emtiaların kısmen değerini yitirdiğine hükmetmesi durumunda ise (örneğin yüzde 80-90 değer kaybına uğranıldığının tespiti gibi) komisyon kararında belirtilen değer düşüklüğü de mükelleflerce vergiye tabi matrahın tespitinde gider olarak dikkate alınabilmektedir.    

Olayın Katma Değer Vergisi boyutu ise mükelleflere vergi yükü getirecek niteliktedir. Şöyle ki; Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 30/c maddesinde, deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilan ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait katma değer vergisinin indirim konusu yapılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Anılan hüküm uyarınca mükelleflerin faaliyetlerine ilişkin olarak stoklarında mevcut olan ancak kullanım süresi geçen veya bir başka nedenle kullanılamayacak durumda olan (KDV Kanunu'nda yukarıda belirtilmiş olan haller hariç) malların edinimi dolayısıyla yüklenilen KDV'nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır. Söz konusu malların takdir komisyonu kararı uyarınca imha edilmesi durumunda bu mallara ilişkin yüklenilen KDV indirilememektedir. Bu çerçevede, zayi olan mallara ait yüklenilen ve daha önce indirim konusu yapılan KDV'nin, imha tarihini kapsayan vergilendirme dönemine ait 1 No.lu KDV Beyannamesinin "İlave Edilecek KDV" satırına dahil edilmek suretiyle indirim hesaplarından çıkarılması gerekmektedir. Ancak söz konusu emtianın tamamen yok olmaması, bununla birlikte değerinde önemli derecede düşüklük meydana gelmesi halinde malın zayi olması hükümleri geçerli olmamaktadır. Bu durumda malların zayi olması değil, düşük bedelle veya zararına satışı söz konusu olacağından, bu malların iktisabı dolayısıyla yüklenilen KDV'nin tamamı indirim konusu yapılabilmektedir.

Saygılarımızla,

Erdal SÖNMEZ   &   Bülent ERSAN

SİNERJİ Bağımsız Denetim

Danışmanlık ve Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti.