SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR
Sirküler Tarihi: 26.01.2017
Sirküler No : 2017/6
GEÇİCİ OLARAK GÖREVLENDİRİLEN PERSONELE ÖDENEN GÜNDELİKLERİN VERGİLENDİRİLMESİ
Özel şirketler personelini sürekli görev mahalli dışında (yurtdışında veya yurtiçinde) geçici olarak görevlendirebilmektedir. Geçici görevlendirmede personele, harcamalarına karşılık olmak üzere belge karşılığı ödeme yapılabileceği gibi herhangi bir belge getirmesi talep edilmeksizin gündelik de verilebilmektedir. Her iki durumun vergi uygulaması farklılık arz etmektedir.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 24/2. maddesinde "Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından idare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçilerine, tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına (Harcırah Kanununa tabi olsun olmasın her türlü sözleşmeli personel dahil) verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündelikler (Bu gündelikler aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla ise veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşarsa, aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur)" hükmüne yer verilmiştir.
6245 sayılı Harcırah Kanunu'na tabi kurumlar genel ve özel bütçeli kamu idareleri ile bazı kamu bankaları ve kamu iktisadi teşebbüsleridir.
Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan özel müesseseler tarafından yapılan gündelik ödemelerinin vergiye tabi tutulmasına ilişkin açıklamaların yer aldığı 138 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde;
"…Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından hizmet erbabına ödenen fiili yemek ve yatma giderleri Devlet Memurlarına ödenen gündeliklerle mukayesede dikkate alınmayacaktır. Ancak, yemek ve yatma giderlerinin tevsik edilmemesi halinde, bu giderlere karşılık olarak verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen miktarı veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşan kısmının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekir.
Diğer taraftan, anılan personele fiili yemek ve yatmak giderleri dışında gündelik de ödendiği takdirde bu gündeliklerin tamamının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekecektir" açıklamasına yer verilmiştir.
Gerek yurt içi gerekse yurt dışı gündelikler Bakanlar Kurulu Kararları ile belirlenmektedir.
Gelir Vergisi Kanunu'nun ilgili hükümleri uyarınca sürekli görev mahalli dışında yurt içi ve yurtdışında görevlendirilen personele;
a) Fatura karşılığında ödenen gerçek yol (gidiş-dönüş) bedelinin tamamının gelir vergisinden istisna tutulması,
b) Gider karşılığı olarak yapılan fiili yemek ve konaklama ödemelerinin (devlet memuruna ödenen harcırah gündeliği ile mukayese edilmeksizin) Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmesi halinde tamamının vergiden müstesna tutulması,
c) Konaklama bedelinin Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmesi, yemek bedelinin belgelendirilememesi durumunda, konaklama bedelinin tamamının vergiden istisna edilmesi, yemek bedelinin ise bu giderlere karşılık olarak verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen miktarı aşan kısmının ücret olarak vergiye tabi tutulması,
d) Yemek ve konaklama giderlerinin Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmemesi halinde, yapılan ödemenin aynı aylık seviyesindeki Devlet memuruna verilen gündelik tutarını (veya Devletçe verilen en yüksek gündelik tutarını) aşmaması kaydıyla vergiden müstesna tutulması, aşan kısmın ise ücret olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.
Ayrıca harcırah ödemelerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlardan içerdiği tutar üzerinden binde 7,59 oranında damga vergisi hesaplanması gerekmektedir.
Saygılarımızla,
Erdal SÖNMEZ & Bülent ERSAN
SİNERJİ Bağımsız Denetim
Danışmanlık ve Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti.