Sirküler Tarihi: 28.10.2014
Sirküler No : 2014/37
YENİ NESİL ÖKC KULLANIM ZORUNLULUĞU HAKKINDA SON DURUM
Bilindiği üzere satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlara (perakende teslimde bulunan veya hizmet veren) mükellefler Vergi Usul Kanununa göre fatura vermek zorunda olmadıkları mal satışları veya hizmet ifalarının belgelendirilmesinde yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanmak mecburiyetindedirler.
Buna göre;
a) 3100 sayılı Kanun uyarınca ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetinde olan (Bakanlıkça muaf tutulanlar hariç),
2- Vergi Usul Kanunu’na göre birinci ve ikinci sınıf tacir kapsamına giren,
3- Perakende olarak mal satışı veya hizmet ifasında bulunan,
4- Vergi Usul Kanununa göre fatura düzenleme zorunluluğu olmayan satışları bulunan, diğer bir ifade ile perakende satış fişleri ile belgelendirilebilecek nitelikte satışları olan (mükellefin bütün satışları için kendiliğinden fatura düzenliyor olması yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetini kaldırmamaktadır) mükellefler, yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyeti kapsamına girmektedirler.
Basit/bilgisayar bağlantılı ve EFT-POS özellikli (Pos yazarkasa) olmak üzere temel olarak iki tür yeni nesil ödeme kaydedici cihaz bulunmaktadır.
Ayrıca, akaryakıt pompalarına bağlanan, sinema giriş bileti ve yolcu taşıma bileti düzenleyen ödeme kaydedici cihazlar da bu kapsamda değerlendirilmektedir.
426 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde yapılan açıklamaya göre;
-3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanuna istinaden Maliye Bakanlığı’nca muaf tutulanlar hariç olmak üzere anılan Kanuna göre ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorunda olan diğer tüm mükellefler 01/01/2016 tarihinden itibaren basit/bilgisayar bağlantılı yeni nesil ödeme kaydedici cihazları alarak kullanmak zorundadırlar.
Akaryakıt istasyonları taşıtlara yapılan akaryakıt satışlarını pompalara bağlı ödeme kaydedici cihazlardan otomatik olarak çıkan fişlerle belgelendirdiğinden, bu mükellefler pompalardan yapılan akaryakıt satışlarıyla ilgili tahsilat için seyyar EFT-POS (banka POS’u) cihazını kullanmaya devam edebileceklerdir.
60 seri no.lu ÖKC Genel Tebliği’nde, hurdaya ayrılan cihazlarla ilgili olarak aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır:
“İşi bırakma, yeni bir cihaz alma veya herhangi bir nedenle eski cihazlarını hurdaya ayırmak isteyen mükellefler, aşağıda açıklandığı şekilde işlem yapacaklardır. İşi bırakma nedeniyle yapılacak hurdaya ayırma işlemleri, işi bırakma tarihinden itibaren 30 gün içerisinde gerçekleştirilecektir.
a) Mükellefler, Bakanlığımızdan onay alan üretici veya ithalatçı kuruluşların yetkili servislerine başvuruda bulunarak cihazlarının hafızalarında kayıtlı bilgileri tespit ettireceklerdir. Yetkili servisçe cihazın kullanılmaya başlandığı tarihten son güne kadar (son gün dahil) mali hafıza raporu alınacak ve söz konusu rapor servis tarafından düzenlenecek bir tutanağa iliştirilerek mükellefe verilecektir. Şu kadar ki (yalnızca hurdaya ayrılacak ödeme kaydedici cihazlara mahsus olmak üzere) söz konusu işlemlerin mutlaka ilgili üretici veya ithalatçı kuruluşun servisince yapılması şart olmayıp, Bakanlığımızca yetki verilmiş olması şartıyla herhangi bir ödeme kaydedici cihaz servisi tarafından yapılması da mümkün bulunmaktadır.
b) Yetkili servis gerekli işlemleri yaptıktan sonra cihazın mali hafızasını söküp, saklanmak üzere mükellefe verecek ve cihazı çalışamaz hale getirecektir. Mali hafızalar (1 Seri No.lu Genel Tebliğ(5) gereği) cihaz şasisine şasi tahrip edilmedikçe çıkartılamayacak tarzda monte edilmiş olduğundan, söz konusu sökme işlemi hafıza kutusunu yerinden kesmek suretiyle de gerçekleştirilebilecektir.
c) Mükellefler, servis tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde; servis tutanağı, mali hafıza raporu ve ödeme kaydedici cihaz levhası ile birlikte vergi dairesine başvurarak cihazlarının kaydını sildireceklerdir.
d) Başvuruda bulunulan vergi dairesi, gerekli kontrolleri yaptıktan sonra cihazın levhasını iptal edip kaydını silecek ve servis tutanağı ile mali hafıza raporunu mükellefin dosyasına koyacaktır. Mali hafıza ise saklanmak üzere mükellefte kalacaktır.
e) Hurdaya ayrılan cihazların mali hafıza dışında kalan bölümlerinin (yazıcı, kasa vb.) hurda olarak servise bırakılması veya satılması mümkündür. Bu şekilde servise bırakılan veya satılan hurda cihazların servislerce tamir edilerek veya yeni hafıza takılarak bir başkasına satılması ve tekrar kullanılması kesinlikle mümkün değildir.”
ÖKC Kullanmak Zorunlu Mudur?
3100 sayılı ÖKC Kanunu’na göre, satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetindedirler.
426 sıra numaralı VUK Genel Tebliği’ne göre ödeme kaydedici cihaz kullanımı ile ilgili mükellefiyetlerini yerine getirmeyen mükelleflere VUK’un mükerrer 355. maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilecektir. VUK’un anılan madde hükmü uyarınca birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında uygulanacak olan özel usulsüzlük cezası 1.1.2014'den itibaren geçerli olmak üzere 1.200 –TL olarak belirlenmiştir.
Bahsolunan yasa maddesinde, özel usulsüzlük cezası kesilmesine rağmen mecburiyetleri yerine getirmeyenlere yeniden süre verilerek bu mecburiyetleri yerine getirmelerinin tebliğ olunacağı, verilen sürede de bu mecburiyetlerin yerine getirilmemesi halinde yukarıda belirtilen özel usulsüzlük cezasının bir kat artırılarak uygulanacağı belirtilmiştir. Ancak söz konusu ödevlerin yerine getirilmesine ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığınca yapılan düzenleyici idari işlemlerle (yönetmelik, tebliğ, sirküler gibi) duyurulması halinde, ilgililere ayrıca yazılı olarak bildirilme şartı aranmamaktadır.
Saygılarımızla,
Erdal SÖNMEZ & Bülent ERSAN
SİNERJİ Bağımsız Denetim
Danışmanlık ve Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti.
