Sirküler Tarihi: 15.09.2014
Sirküler No : 2014/34
TORBA YASADA VERGİ DÜZENLEMELERİ
Kamuoyunda Torba Yasa olarak bilinen 6552 sayılı "İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun" 11 Eylül 2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kanun'un vergi ile ilgili düzenlemeleri ana hatları ile aşağıda özetlenmiştir:
1) İşletmelerin özellikle belgesiz giderlerinden kaynaklı harcamaları nedeniyle ortaklar cari hesabı veya kasa hesabı gerçek durumu yansıtmayacak nitelikte bakiye verebiliyor. Torba Yasada, kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar hesabının düzeltilmesi hakkında aşağıdaki hükümler uygulanacak:
a) Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2013 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını 31 Aralık 2014 tarihine kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilecekler.
Düzeltme işleminde, söz konusu hesapların 31.12.2013 tarihi itibariyle mevcut bulunan net bakiyeleri, %3 oranındaki verginin ödenmesine esas teşkil edecek beyannamenin verildiği tarihte yasal olmayan giderler hesabına atılarak kapatılacak.
Mali anlamda mükelleflerin 2014 hesap dönemi geçici vergi ve kurumlar vergisi beyanlarını etkilemeyecek olan bu işlem ticari bilançolarda zarar etkisine neden olacağı için özkaynak rasyoları düşük olan firmaları olumsuz etkileyebilecektir.
b) Yukarıdaki kapsamda beyan edilen tutarlar üzerinden % 3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenmek zorunda.
c) Bu kapsamında ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilemeyecek; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak da dikkate alınamayacak.
2) Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17. maddesinin dördüncü fıkrasının (g) bendi uyarınca; külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia) teslimlerinde KDV uygulanmıyordu.
Torba Kanunla yapılan değişiklik ile kıymetli taşların (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci) Sermaye Piyasası Kanununa göre Türkiye’de kurulu borsalarda işlem görmek üzere ithali, borsaya teslimi ve borsa üyeleri arasında el değiştirmesi işlemleri KDV’den müstesna kılındı. Kıymetli taşların anılan işlemler dışındaki teslimlerinde (örneğin, nihai tüketiciye satışı gibi) %18 oranında KDV uygulanacak.
Altın ve gümüşten yapılan takı ve benzeri kıymetlerin teslimlerinde ise işçilik bedelleri hariç KDV istisnası uygulaması devam edecek.
Kıymetli taşlarda KDV uygulaması değiştirilirken aynı Kanun'la söz konusu kıymetlerde uygulanan %20 oranındaki özel tüketim vergisi uygulamasına da son verildi.
3. Maliye Bakanlığı'na bağlı tahsil dairelerince tahsil edilen;
a) Vergi Usul Kanunu kapsamına giren (yıllık gelir veya kurumlar vergisi, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ....... gibi):
1) 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dahil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamlarından (2013 takvim yılına ilişkin gelir vergisi ikinci taksiti hariç),
2) 2014 yılına ilişkin olarak 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dahil) önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamlarından (2014 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi ikinci taksiti hariç),
3) 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dahil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarından,
kesinleşmiş olup 11 Eylül 2014 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan alacakların ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî amme alacakları yerine 11 Eylül 2014 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; ödenmemiş alacağın sadece ferî alacaktan ibaret olması hâlinde ferî alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, aşağıda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla alacaklara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî amme alacaklarının tahsilinden vazgeçilecek.
Bu uygulama ile vadesinde ödenmemiş olan vergi alacaklarına ilişkin işlemiş faizlerin %70 gibi bir orana tekabül eden kısmının silinmesi mümkün olacak.
b) 11 Eylül 2014 tarihi itibariyle vadesi geldiği hâlde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan ve bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezalarının %50’si aşağıda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların kalan %50’sinin tahsilinden vazgeçilecek.
Yasada geçen Yİ-ÜFE aylık değişim oranları tabiri; Türkiye İstatistik Kurumu'nun her ay için belirlediği 31/12/2004 tarihine kadar toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) aylık değişim oranlarını, 1/1/2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1/1/2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranlarını ifade ediyor.
Yukarıda sayılan düzenlemelerden yararlanmak isteyen borçluların Kasım 2014 sonuna kadar başvuruda bulunmaları ve bu kapsamda ödenecek tutarları, ilk taksiti Aralık 2014'den başlamak üzere ikişer aylık dönemler hâlinde azami on sekiz eşit taksitte ödemeleri şarttır. Ödenecek taksitlerin ödeme süresinin son gününün resmî tatile rastlaması hâlinde süre tatili izleyen ilk iş günü mesai saati sonunda bitecektir.
Yİ-ÜFE aylık değişim oranları dikkate alınarak hesaplanacak tutarın;
a) İlk taksit ödeme süresi içinde tamamen ödenmesi hâlinde, bu tutara 11 Eylül 2014 tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmayacak.
b) Taksitle ödenmek istenmesi halinde borçluların başvuru sırasında altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri gerekmekte. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılması mümkün değil.
c) Taksitle yapılacak ödemelerde yeniden belirlenen borç tutarı;
1) Altı eşit taksit için (1,05),
2) Dokuz eşit taksit için (1,07),
3) On iki eşit taksit için (1,10),
4) On sekiz eşit taksit için (1,15),
katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacak. Bu hükümlerden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilecek. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecek..
Yukarıdaki esaslar dahilinde ödenmesi gereken taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az (2014 takvim yılı için bir) taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu madde hükümlerinden yine yararlanılabilecek. Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla (2014 takvim yılı için birden fazla) taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde bu madde hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecek.
Öte yandan yukarıda bahsolunan vergiler dışında;
a) Emlak vergisi ile çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları ve emlak vergisi üzerinden hesaplanan taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı ile buna bağlı gecikme zammından,
b) Belediye Kanunu kapsamındaki belediyelerin su abonelerinden olan su kullanımından kaynaklanan alacakları ile bunlara bağlı ferî (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil) alacaklarından,
c) 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamındaki büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil) alacaklarından; vadesi 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde kesinleşmiş olup 11 Eylül 2014 tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan alacaklar hakkında da yukarıda açıklanan düzenlemelerden yararlanılabilecek.
Saygılarımızla,
Erdal SÖNMEZ & Bülent ERSAN
SİNERJİ Bağımsız Denetim
Danışmanlık ve Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti.
